Hemolimfa – jak wygląda krew pająków?

Hemolimfa to płyn ustrojowy występujący u bezkręgowców. Znajduje się ona w organizmach stawonogów, takich jak owady, pajęczaki i skorupiaki, a także u mięczaków i żachw. Hemolimfa pełni szerokie funkcje biologiczne, będąc odpowiednikiem krwi i limfy.

Budowa i funkcje hemolimfy

Hemolimfa, podobnie jak krew u kręgowców, krąży po ciele, dostarczając niezbędne substancje odżywcze i tlen do tkanek. Składa się z osocza oraz hemocytów – komórek pełzakowatych, które pełnią ważne funkcje odpornościowe. Hemocyty są zdolne do fagocytozy. Oznacza to, że potrafią pochłaniać i niszczyć patogeny, takie jak bakterie czy wirusy. Dzięki temu organizmy bezkręgowe są w stanie bronić się przed infekcjami, mimo że ich układ odpornościowy jest prostszy niż u kręgowców.

W hemolimfie może być również obecny barwnik oddechowy, który odpowiada za transport tlenu. W zależności od gatunku, mogą to być różne różne substancje, na przykład hemocyjanina, chlorokruoryna lub hemoerytryna. Hemocyjanina jest najczęściej spotykanym białkiem u bezkręgowców.. To właśnie ten związek nadaje hemolimfie charakterystyczną barwę.

Hemocyjanina – niebieska krew

Jednym z najbardziej fascynujących aspektów hemolimfy jest obecność hemocyjaniny – białka odpowiedzialnego za transport tlenu w organizmach wielu bezkręgowców. Hemocyjanina, w przeciwieństwie do hemoglobiny obecnej u kręgowców, zawiera miedź zamiast żelaza. Różnica ta sprawia, że hemocyjanina pochłania światło w taki sposób, iż nadaje płynowi srebrzysto-niebieskawy odcień. Choć na pierwszy rzut oka hemolimfa wydaje się być przezroczysta, jej delikatny połysk oraz specyficzna barwa w świetle nauki kwalifikuje ją jako “niebieską krew”.

W przeciwieństwie do hemoglobiny, działa efektywnie w niskich temperaturach i przy niższym stężeniu tlenu. Dzięki temu organizmy, które ją posiadają, są lepiej przystosowane do życia w chłodniejszych, mniej tlenowych środowiskach, takich jak głębokie morza czy jaskinie.

Obrona i funkcje odpornościowe

Oprócz transportu tlenu, hemolimfa pełni istotną rolę w obronie organizmu przed zakażeniami. W osoczu tego płynu znajdują się różnorodne białka i polipeptydy o właściwościach antybakteryjnych. Białka stanowią pierwszą linię obrony przed mikroorganizmami. Ponadto hemocyty, obecne w hemolimfie, nie tylko fagocytują patogeny, ale również uczestniczą w procesie gojenia ran, zakrywając uszkodzone tkanki i stymulując ich regenerację.

Złożoność i znaczenie hemolimfy

Choć układ krwionośny bezkręgowców z otwartą cyrkulacją wydaje się mniej skomplikowany od zamkniętego układu kręgowców, to jego działanie jest niezwykle skuteczne i doskonale dostosowane do warunków życia tych organizmów. Hemolimfa dostarcza tlen i substancje odżywcze oraz odgrywa znaczną rolę w obronie organizmu i regeneracji tkanek.